Vergelijkende duurzaamheidbeoordeling van de 25 grootste steden van Nederland

26 oktober 2011

Bij vormen van integrale beoordeling van steden speelt altijd de vraag tegen welke meetlat de resultaten worden gewaardeerd. Zijn het eigen doelen van de stad, waaraan de stad het meeste commitment heeft, dan kunnen de uitkomsten van de steden niet onderling worden vergeleken.
Wordt een uniforme set aan duurzaamheiddoelen gehanteerd dan zijn de steden weliswaar theoretisch vergelijkbaar maar wordt geen recht gedaan aan de mate van inspanning die een stad zich getroost.

Teneinde meer inzicht te krijgen in wat een vergelijkende scoringsmethode aan mogelijkheden en problemen oproept, is door Telos een vingeroefening gedaan met de 25 grootste steden in Nederland. Daarbij heeft Telos de door haar ontwikkelde methode voor het maken van een duurzaamheidbalans van een stad zo goed mogelijk toegepast en zoals gezegd zelf uniforme duurzaamheiddoelen geformuleerd. Normaal doet Telos dit samen met het stadbestuur en staat maatwerk en commitment van het bestuur en liefst alle actoren in de stad aan de doelstellingen voorop.

In deze studie is de theoretische vergelijkbaarheid op basis van objectieve, maar niet noodzakelijkerwijs ‘eerlijke’, doelen uitgangspunt geweest.
Deze ranking van steden op grond van hun duurzame ontwikkelingsprofiel staat naast andere methoden om duurzaamheid van steden te meten.
Sommige steden die op grond van dergelijke methoden zelfs prijzen hebben ontvangen, kunnen tot de ontdekking komen dat zij op de hier gepresenteerde lijst niet zo hoog noteren. De reden hiervoor is dat andere methoden deelaspecten van de duurzame ontwikkeling in kaart hebben gebracht. Het kan gaan om bv de inspanning van de gemeente om duurzaamheidbeleid te voeren, gedocumenteerd op basis van door hen zelf ingevulde enquêtes (de COS duurzaamheidmeter). Of de inventarisatie betreft vooral de sociale pijler van duurzaamheid (PON). Of een monitor kijkt alleen naar het thema klimaat.

Vele databronnen zijn weliswaar voorhanden (Staat van de Gemeenten; Atlas voor Gemeenten) maar niet gratis beschikbaar en zij ordenen de gegevens naar actuele thema’s met een vooral sociaal-economische invalshoek.
De hier gepresenteerde duurzaamheid ranking is meer integraal en ontleent daaraan zijn potentiële waarde. Het biedt een instrument om scherp te krijgen waar duurzame ontwikkeling in elke individuele stad om draait.
De waarde van het instrument zal vooral blijken wanneer het verloop in de tijd zichtbaar kan worden gemaakt en resultaat van inspanningen en externe invloeden zo kan worden geregistreerd.